Göznuru Göz Hastanesi Doktorlarından, Göz Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Nurettin Şahingözü Bebeklerde göz yaşı kanalı tıkanıklığının belirtileri ve Bebeklerde göz yaşı kanal tıkanıklığının tedavisi hakkında şunları söyledi.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı bebeklerde sık görülür. Bunun nedeni gözyaşı kanalının son kısmının gelişiminin henüz tamamlanmamış olmasıdır. Kanal tıkalı olduğu için burna geçemeyen gözyaşı, göz kapağından yanağa doğru akar. Gözyaşı kanalı tıkanıklığı, gözde sık sık enfeksiyona da (gözün mikrop kapması) neden olur.

Gözyaşı gözümüzü tozdan,dış etkenlerden korur ve göz kırpma ile yenilenir, tüm yüzeye yayılır.. Gözyaşı, “gözyaşı bezinden” salgılanır. Bu bez, üst göz kapağının dış kısmında yer alır. Ayrıca gözyaşı salgılayan yardımcı bezler de mevcuttur.  Salgılanan gözyaşı, kırpma hareketi ile göz yüzeyini kaplar. Daha sonra gözyaşı, alt ve üst göz kapaklarının iç kısmında yer alan kanalcık ağızlarından, burna doğru akar. Bu kanalcık ağızlarına “punktum” adı verilir. Burna geçmeden önce gözyaşı “gözyaşı kesesi”nde toplanır. Keseden sonra, burun boşluğuna “gözyaşı kanalı”ndan geçerek akar.Bu boşalma kanallarındaki herhangi bir tıkanıklık ’gözyaşı kanal tıkanıklığı’ olarak tanımlanır.Anne karnında yavaş yavaş gelişimini tamamlayan bebeklerden bazıları; gözyaşı kanalı gelişimi tamamlanmadan doğar. Genellikle bebeklerde gözyaşı kanalı çok incedir ve gözyaşının boşalmasına izin vermez, kolaylıkla da tıkanır. Bu durum çoğunlukla 1 yaş civarında düzelir.Daha nadir olarak gözyaşı kanalı doğuştan ağ şeklinde bir doku ile tıkalı olabilir ve bu durumda cerrahi tedaviden yarar görecektir.Büyük çocuklarda gözyaşı kanalı tıkanıklığı nadir olarak görülür. Çocuklarda gözyaşı kanal tıkanıklığı travma sonucu ve o bölgede kistik bir yapının oluşması sonucu görülebilir.

Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığının ve Enfeksiyonun Belirtileri

• Gözde yaşarma

• Gözde sık sık çapaklanma

• Burun köküne basmakla, göze iltihap gelmesi

• Burun kökünün yan tarafında şişme

Anne- babanın durumu tipik olarak fark ettikleri ilk işaret bebeğin gözlerinde gözyaşlarının belirmesi olacaktır. Gözyaşı gözde havuzlanmış olarak görülebileceği gibi damlalar halinde akıyor da olabilir. Ayrıca göz kenarlarında beyaz ya da sarı renkte akıntılar ve bebek bir süre uyuduktan sonra göz kapaklarının yapışmasına neden olan bir çapaklanma da görülebilir.     

Nazolakrimal kanal tıkanması olan bebeklerde bazen kanal bölgesinde iltihap da gelişebilmektedir. Gözaltına gelen alanın şiştiği, kızardığı ve hassaslaştığı görülebilir. Bu oldukça yaygın bir durumdur ve aylarca sürse bile göze nadiren zarar verir. Başlıca tedavi yolu, bebeğin gözkapaklarının günde iki ya da üç kez ılık su ile temizlenmesi ve etkilenen alana masaj yapılmasından oluşur. Enfeksiyonun önlenmesi için antibakteriyel damlalar da kullanılmaktadır. İnatçı vakalarda hekimin kanalı genişletmesi gerekli olabilir. Bazen tüp sokulması veya rekonstrüktif cerrahi gerekir. 

Bebeklerde Gözyaşı Kanal Tıkanıklığının Tedavisi

• İlk bir yıl masaj uygulaması yapılır. Masaj burun kökünden, aşağı doğru sıvazlama şeklinde uygulanır. Günde 4 kez, 15’er defadan bu masaj hareketini yapmak gerekir. Masajla kendiliğinden kanalın açılma ihtimali %95 civarındadır.

• Gözde çapaklanma oldukça antibiyotikli göz damlaları kullanılır.

• 1. yılın sonunda, yaşarma geçmezse kanal kendiliğinden açılmadı demektir. O zaman “sondalama” denen işlem yapılır. İlk sondalamadan sonra yaşarma şikayeti geçmezse, 2 ay sonra 2. bir sondalama daha yapılır.

• 2. sondalama ile de yaşarma geçmezse, bu kez 3 yaşın dolması beklenir ve “dakriyosistorinostomi” denen ameliyat yapılır.