“Bebek ölümlerinin yoğun olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olması, bölgenin kaderi değil, devletin ve doğal olarak devleti yöneten iktidarların eksikliğinden kaynaklanmaktadır” diyen CHP’nin Doktor Milletvekili Bayram Yılmazkaya konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisine taşıdı.

Ülkemizde yaşanan bebek ölümlerinin OECD ve Avrupa ülkelerinin çok üzerinde olduğunu gerekçe gösteren CHP Gaziantep Milletvekili Opr. Dr. Bayram Yılmazkaya, yaşanan bebek ölümlerini engellemek, ölümlere sebep olan sorunları coğrafi ve kültürel olarak derinlemesine araştırmak, çözüm yollarını ortaya koymak, bu konudaki eksiklikleri gidermek ve gerekli yasal düzenlemeleri kapsamlı bir şekilde yapabilmek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına araştırma önergesi verdi.

Bebek ölümleriyle ilgili devletin eksikliği olduğunu vurgulayan Yılmazkaya, bu ölümlerdeki sorumluluğun devleti yöneten iktidarlarda olduğunu belirtti.

“Bebek ölüm hızı illere göre incelendiğinde, bebek ölüm hızının en yüksek olduğu illerin sırasıyla Gaziantep, Mardin, Şırnak ve Kilis olmasının düşündürücü olduğunu” vurgulayan Yılmazkaya, bebek ölümlerinin bu bölgede yoğunlaşmasını şu sebeplere bağladı;

“Bu illerdeki yoğun işsizliğin, ekonomik sıkıntıların yanı sıra ebeveynler eğitimsiz ve bilinçsiz olması, sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlı olması bebek ölümlerinin yoğun olarak bu coğrafyadaki illerde görülmesinin en önemli faktörlerindendir. Bu illerin hepsinin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olması, devletin ve doğal olarak devleti yöneten iktidarların eksikliklerinden kaynaklanmaktadır.” diyen Yılmazkaya hazırladığı araştırma önergesinde şu ifadelere yer verdi; 

“İnsanoğlunun dünya üzerinde varlığını sürdürebilmesi türünün devamı ile mümkün. Bu amaçla insanoğlunun başta sağlık olmak üzere, ekonomik ve toplumsal alanda birçok önlem aldığı görülmektedir. Bu nedenle dünyadaki bütün kuruluşların, devlet ve uluslararası yapıların temel hedeflerinin başında sağlıklı nesillerin devamı adına çeşitli yatırımlar yapıldığı görülmektedir. Ancak araştırmalar gösteriyor ki, birçok ülkede hala bebek ölümleri hiç de hafife alınamayacak kadar fazla ve ne yazık ki bebek ölümlerinde başını çeken ülkelerden biri de Türkiye.

Türkiye’nin halen AB ülkelerinden daha fazla bebek ölüm hızı ve 5-6 yaş çocuk ölüm hızına sahip olduğu görülmektedir. 2018 yılında 5-6 yaş ölüm hızı Türkiye’de binde 9,5 seviyesinde iken AB ülkelerinde ise bu rakam binde 4 olarak görülmektedir.

Verilere göre bebek ölüm sayısı 2018 yılında 11 bin 629. Bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısını ifade eden bebek ölüm hızı, diğer bir ifade ile ülkemizde 2018 yılında bin canlı doğum başına 9,3 bebek ölümü gerçekleştiğini göstermektedir.

Bebek ölüm hızı illere göre incelendiğinde, 2018 yılında bebek ölüm hızının en yüksek olduğu il binde 15,3 ile Gaziantep olarak başı çekmektedir. Bu ili binde 14,9 ile Mardin, binde 14,5 ile Şırnak ve Kilis izlemesi düşündürücüdür. Bu illerdeki yoğun işsizliğin, ekonomik sıkıntıların yanı sıra ebeveynler eğitimsiz ve bilinçsiz olması, sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlı olması bebek ölümlerinin yoğun olarak bu coğrafyadaki illerde görülmesinin en önemli faktörlerindendir. Bu illerin hepsinin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olması, devletin ve doğal olarak devleti yöneten iktidarların eksikliklerinden kaynaklanmaktadır.”

21. Yüzyılın Türkiye’sine Yakışmamaktadır!

“TÜİK'in önceki yıllara ait verilerine bakıldığında Gaziantep’teki bebek ölümlerinin Türkiye ortalamasının çok üzerinde seyretmesi, Gaziantep ölçeğindeki bebek ölümleri binde 15,3 ile 81 il arasında başı çekmesi ve Gaziantep’teki bebek ölümlerinin Avrupa’nın 4 katı üzerinde gerçekleşmesi 21. Yüzyılın Türkiye’sine yakışmamaktadır.

Bebek ölümlerini engellemek için yenidoğan ve çocuklara verilen sağlık bakım hizmetleri geliştirilmelidir ve hizmetlerin ücretsiz verilmesi de bebek ölümlerini azaltılmasında önemli bir etkendir.

Yapılan çalışmalarında da 1000 kişiye düşen doktor ve hemşire sayıları yüksek olan ülkelerde anne ve bebek ölüm hızının düştüğü ve aralarında güçlü bir ilişki saptandığı belirlenmiştir. Türkiye’de on bin kişiye düşen doktor, ebe ve hemşire, hastane yatak sayısına bakıldığında OECD ye üye ülkelerin ortalamasının altında kaldığı görülmektedir.

Annenin gebelik ve doğum sırasında sağlık hizmetlerinden yararlanması bebek ölüm hızını etkileyen önemli faktörler arasında. Doğum öncesi bakım ya da doğum sırasında bakım alamayan annelerin bebek ölüm hızları, bu hizmetten en az birisini alan annelere göre belirgin olarak daha yüksek. Eğer anne hem gebelik,  hem de doğum sırasında sağlık hizmeti almış ise bebek ölüm hızı ülkenin ortalama bebek ölüm hızının çok daha altına iniyor.

Tüm bu faktörlerin yanı sıra annenin doğurganlık özellikleri de bebek ölüm hızını etkileyen önemli faktörler arasında. Annenin sık doğum aralığı ve doğum sayısının artması bebek ve çocuk ölüm hızlarının artışına neden olan faktörler arasında sıralanmaktadır.

Bu gerekçeler ışığında ülkemizde yaşanan bebek ölümlerinin OECD ve Avrupa ülkelerinin çok üzerinde olduğu gerçeğinin değiştirilmesi için gerekli adımların biran önce atılması zaruri hale gelmiştir.

İşte bu sebeplerden ötürü ülkemizde yaşanan bebek ölümlerini engellemek, ölümlere sebep olan sorunları coğrafi ve kültürel olarak derinlemesine araştırmak, çözüm yollarını ortaya koymak, bu konudaki eksiklikleri giderilmek, gerekli yasal düzenlemeleri kapsamlı bir şekilde yapabilmek amacıyla Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.”