Özel Akademi Hastanesi Doktorlarından (İç Hastalıkları) Dahiliye  Uzmanı Dr. Cihan Öztürk’’ Obezite Tanı ve Tedavisi hakkında okuyucularımızı bilgilendirdi.Obezite Prevalansı ‘’Dünyada doğu-batı veya zengin-yoksul’’ toplum ayırımı gözetmeksizin giderek artmaktadır.Günümüzde önlenebilir ölümlerin sigaradan sonra gelen ikinci önemli nedeni obezitedir.

Başlangıçta gelişmiş ülkelerin sorunu olarak kabul edilirken gelişmekte olan ülkelerde’de gelir düzeylerinin artması, batı yaşam tarzının benimsenmesi, enerji alımı artarken enerji harcanmasının azalması ve nihayet kırsaldan kente göç olgusu ile birlikte kaçınılmaz olmuştur.

DSÖ, fazla kiloluluk ve obezite tanımını beden kitle indeksine [BKİ = Ağırlık (kg) / Boy (m2)] Dayanarak yapmaktadır. 

Buna göre;

• Fazla kiloluluk: BKİ = 25.0-29.9 kg/m2 ve

• Obezite: BKİ ≥30 kg/m2 olarak kabul edilmektedir.

Gelişmiş toplumların %25’i obez, %25’i fazla kilolu, %25’i de normal kilolu ancak genetik olarak obeziteye eğilimli olduğu kabul edilmektedir. Bu son grup, sürekli diyet ve egzersiz çabaları ile kilosunu koruyabilen, bunlara dikkat etmediği takdirde kolaylıkla kilo alarak fazla kilolu veya obez sınıfına geçiş gösterebilen bireyleri kapsamaktadır. Bu kişilerde genetik altyapıya bağlı olarak metabolik mekanizmalar obezlerdekine benzer biçimde çalışmakta ve bu grup için son yıllarda “metabolik obez” tanımı kullanılmaktadır. Öte yandan araştırmacılar kilolu hatta hafif obez sınıfına giren fakat metabolik açıdan tamamen normal olan bir grup olduğunu bunlar içinde ”sağlıklı obez” tanımının kullanılması gerektiğini bildirmektedirler.Türkiye’de obezite prevalansı gelişmiş batı ülkelerinden aşağı kalmamakta, hatta son yapılan Çalışmalarda Ortadoğu rakamlarına yaklaştığı anlaşılmaktadır. Türk erişkin toplumunda obezite prevalansı, özellikle kadınlarda %30 gibi kritik yüksek oranlara ulaşmıştır.

Tip 2 diyabet, her iki cinste ve tüm etnik gruplarda kilolu olmakla paralellik göstermektedir.Tip 2 Diyabet riski kilolu olmanın derecesi ve süresi ile yakından ilişkilidir. Hemşire SağlıkÇalışmasında BKİ arttıkça tip 2 Diyabet geliştirme riskinin arttığı görülmüştür. Bu çalışmada,BKİ <22 kg/m2 olanlarda diyabet riski en düşük bulunmuştur. Örneğin, BKİ 35 kg/m2’ye Çıktığında relatif risk 40 kat artmaktadır. Benzer bir eğilim Sağlık Çalışanları İzlem Çalışmasında da görülmüştür. Erkekte en düşük risk  

BKİ 35 kg/m2’ye çıktığında ise riskin 60.9 kat arttığı görülmüştür. Obezite kısıtlı sağlık bakım harcamalarını tehdit eden; özellikle tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve hipertansiyon insidensinde artışa ve daha pek çok sağlık sorununa yol açan epidemik bir hastalıktır

Koroner kalp hastalığı: Obezitenin KKH ve kardiyovasküler mortalite artışına neden olduğu birçok gözlemsel çalışmada gösterilmiştir. NHS’de BKİ <21 kg/m2 olanlara göre düzeltilmiş KKH riski BKİ 21-22.9 kg/m2 olanlarda 1.2 kat, 23-24.9 kg/m2 olanlarda 1.5 kat, 25-28.9 kg/m2olanlarda 2.1 kat ve ≥29 kg/m2 olanlarda 3.6 kat artmıştır.

Kalp yetersizliği ve atriyal fibrilasyon: BKİ ≥30 kg/m2 olan kişilerde non-obezlere göre kalp yetersizliği riski 2 kat, atriyal fibrilasyon riski ise 1.5 kat yüksek bulunmuştur.İnme: BKİ ≥27 kg/m2 olması ve de 18 yaşından sonra kilo almış olmanın iskemik inme riskinde artışa neden olduğu gösterilmiştir. BKİ <21 kg/m2 olmasına göre rölatif risk 27-28.9 kg/m2arasında 1.8, BKİ 29-31.9 kg/m2 arasında olanlarda 1.9 ve BKİ ≥32 kg/m2 olanlarda ise 2.4 tür.

Gastrointestinal ve hepatobiliyer hastalıklar: Obezite hepatobilyer sistemi de etkiler. Kilo alımıyla orantılı olarak kolelityazis riski artmaya başlar. Obezite aynı zamanda nonalkolik yağlı karaciğer hastalığına da yol açar. Ayrıca obezitede gastroözofajiyal reflü hastalığı, erozif özofajit,özofagus adenokarsinomu ve mide kanseri riskleri de artmıştır.Solunum sistemi: Obezitede obezite hipoventilasyon sendromu ve OSAS gibi ciddi solunum bozuklukları görülebilir. Obezite OSAS için en iyi kanıtlanmış risk faktörüdür.

Kanser: Obezitede bazı kanser tiplerinin sıklığı artar.BKİ’de 5 kg/m2 artış erkeklerde özofagus, tiroit, kolon ve renal kanserlerinin görülme riskini sırasıyla 1.52, 1.33, 1.24 ve 1.24 kat arttırır. Kadınlarda ise endometriyum, safra kesesi, özofagus ve renal kanserleri görülme sıklığı obez bireylerde sırasıyla 1.59, 1.59, 1.51 ve 1.34 kat artar. BKİ, Asya-Pasifik popülasyonlarında ayrıca meme kanseriyle de ilişkilidir.

Sonuç olarak obezite tedavi edilmesi gereken acil bir durumdur ve bu nedenle diyetisyen ve ilgili branş uzmanları ile beraber uygun diyet, egzersiz programlarının koordineli olarak düzenlenmesi ve diyet, egzersiz ile yeterli kilo veremeyen hastalar için medikal tedavi veya cerrahi seçenekleri düşünmek gerekir.