Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamalarından “Fissür Örtücüler”

Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Dt. Erkan Onur AKGÜN; Sağlık alanında yakın zamandaki gelişmelerin birçoğu hastalıkları başlamadan önleme yönündedir. Tanı koymada yardımcı teknolojiler sıklıkla hastalık başladıktan sonra işe yaramaktadır. Önemli olan ise başlamadan engellemektir.

Diş hekimliği uygulamalarının çok büyük bir yüzdesi diş çürüğünün restorasyonu ile ilgilidir. Diş çürüğü, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre en yaygın hastalıktır. Bu hastalığın önlenmesinde ağız temizliğinin sağlanması en çok işe yarayan uygulamadır. Ağız temizliği için yapılan uygulamalar dişlerin ve çevre dokuların fırça yardımıyla temizlenmesi, dişlerin ara yüzeylerine erişim ve bu bölgelerin ayrıntılı temizliği için diş ipi kullanımı ve son aşama olarak kalan artıkların tamamen uzaklaştırılması için ağız bakım sularının kullanılması olarak tanımlanmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda, bu uygulamalar içerisinde dişlerin ve çevre dokularının uygun bir fırça ile temizlenmesi, ağız bakımında en faydalı basamak olarak öne çıkmaktadır. Fırçalama işleminde dişlerin tüm yüzeylerinin temizlenmesini ana hedeftir.

Çiğnemede büyük fonksiyona sahip büyük ve küçük azı dişlerinin çiğneyici yüzlerinde bulunan derin girintiler “Fissürler” olarak adlandırılmaktadır. Bu bölgeler yiyecek artıklarının sıkışması için çok uygun alanlardır. Yiyecek artıklarının buralardan temizlenmesi son derece zor olmaktadır. Özellikle çocuklukta ve genç yaşlarda fırçalama işleminin uygun yapılamamasıyla bu bölgeler daimi dişler üzerinde ilk çürük oluşumlarının gözlenmesine neden olmaktadır. Hastalığı başlamadan önleme amacı, fissürlerin korunması gerekliliğini beraberinde getirmektedir. 

Fissür örtücüler bu amaca hizmet etmek üzere 1960 yılından beri diş hekimliğine hizmet etmektedir. Erken çocukluk çağında, yeteneklerin sınırlı olması ve bu sebeple diş fırçalamanın yetersiz yapılması sonucunda çürümeye yatkın olan fissürler örtülerek artıkların sıkışması engellenmekte ve kendi kendine temizlenen düz yüzeyler elde edilmektedir. Son yıllarda nano teknolojinin gelişmesi ile birlikte fissür örtücü materyallerde gelişmiş ve bakterilerin öldürülmesi ve başlamış lezyonlarda sınırlı bir geri dönüş yaptığı kanıtlanmış flor iyonları fissür örtücülerin yapısına katılmıştır. Böylelikle fissürlerde başlangıç aşamasında dahi olsa çürüğün geri döndürülebildiği bir savaşçı elde edilmiştir.

Uygulanması kolay olan ancak koruyucu etkinliği kanıtlanmış materyaller olarak fissür örtücüler dişlerin ağızda sağlıklı biçimde geçirdiği zamanı uzatan yaralı diş hekimliği uygulamaları arasında kendine ciddi bir yer edinmiştir.