Diyabet İle ilgili Sev Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı (Dahiliye) Dr.Erhan Alaşehirli; Doğru bilinen yanlışları şöyle sıralıyor, Diyabette eğitim eksikliği olması nedeniyle hastaların kafalarındabirçok soru işareti kalıyor.

1. Halk arasında çok şeker yemek, şekerli yiyecekler tüketmek, canı çok şeker isteme şker hastalığı belitisimidir ?Hayır.

Aşırı şekerli şeyler yemek, canının çok şeker istemesi sadece dengesiz beslenmeye sebep olur, kilo almasına sebep olur fakat şeker bunlar şeker hastalığının bir belirtisi değildir. Fakat kilo almak ileride şeker hastalığı için bir risk faktörüdür. Bunun için şekerli gıdalardan tabi olabildiğince uzak durmak daha kısıtlı tüketmek gerekir.

2. Hastalar şekerim var, tansiyonum var diye bunları düşürmek için limon yerler. Bu da yanlıştır. Limon içinde çok şeker ihtiva eden bir meyvedir. İçinde düşündüğümüzden çok daha fazla şeker vardır ve bu kan şekerinin yükselmesine sebep olur. Peki, tansiyon düşürme? Limonun, tansiyon düşürücü hiçbir etkisi görülememiştir. Tansiyon düşürücü bir tek madde vardır o da tuzu az yemek. Mutlaka tuzu az yemek ya da hiç yememek gerekir.

3. Bazı hastalar, meşrubat ve gazlı içeceklerin şekere ve tansiyona çok zararlı olduğu için bu tarz içecekleri tüketmediklerini belirtirler. Bu yüzden daha çok maden suyunu içtiklerini söylerler. Bu da yanlış bir algıdır, tabiki meşrubatlar ve gazlı içecekler kan şekerini yükseltir ve tansiyon için çok iyi bir şey değildir ama bunların dışında maden suyu hepsinden daha çok zararlıdır. Çünkü maden suları tansiyon yükselmesine sebep olur ve böbreklere tuz yükü getirir. Vücutta tuz birikmesine sebep olarak daha kötü sonuçlar doğurur.

4. Bazı şeker hastaları insülin kullanmak istemediklerini söylerler çünkü uzun süre insülin kullandıklarında ileride insülinin böbreklerine zarar verdiklerini düşünürler. Bu da tamamen yanlış bir düşüncedir. Çünkü aslında böbreklere zarar veren şey şekerdir. Kan şekeri ne kadar yüksekse, böbreklere zararı da o kadar fazla olur. İnsülin şekerin böbreklere zararını önleyen bir maddedir. İnsülinin vücuda hiçbir zararı yoktur. Ne kadar kullanırsa kullansın, dozu ne kadar olursa olsun böbrekleri koruyan bir maddedir. Bunun için hiçbir organımıza zararı yoktur. İnsülini güvenle kullanabilirler hatta insülin aspirinden çok daha güvenli bir ilaçtır.

Peki, şeker hapları ile insülin arasında bir ilişki var mı? Var. 

Şeker hastaları için şeker haplarını pasta olarak düşünürsek insülin ekmektir. Yani pastayı ömür boyu ve her gün yiyemezsiniz ama ekmek ömür boyu ve her gün yenir. Yani insülini ömür boyu kullanabilirsiniz hiçbir sakıncası yoktur. Ama şeker hapları bir süre sonra vücutta direnç geliştirir ve artık kullanıldığında etkisi gittikçe azalır ve vücuttaki insülin depolarını azaltarak ilaçlara etkisizlik başlar. Bunun için insülin, her zaman için daha iyi bir şeydir.

Zayıflama haplarının bilinçsiz kullanımı

Bu tür hapları hastalar, doktorlarına danışmadan internetten sipariş etmemelidirler. Çok ciddi zararları olmakla birlikte ani ölümlere sebep olan bazı maddeler vardır. Hastalar bunları internetten bilinçsizce alıyor. Geçenlerde bana gelen bir hasta, “Bende vitamin eksikliği varmış. Bunu ölçtürdüm, şu vitaminler eksik çıktı ve o vitaminleri eczaneden bana sattılar dedi.” 50 TL’ye bir ilaç alıp gelmiş. İlacın yan etki maddesine baktım. Çok uyduruk ne olduğu belli olmayan şeylerdi. Bunun üzerine şikâyet edip o ilacı yasaklatırdık. Tüm Türkiye’de o ilacın yasaklandığına dair yazısı geldi ve o maddenin satılması yasaklandı. Eczane dahi olsa doktoruna danışmadan hastaların, ilaç satın almamaları gerekir. Bir de son yıllarda gençler vücut geliştirme sporu yaparken bazı ilaçlar ı ya sporhocalarına sorarak ya da internetten almaktalar.Bunlarda karaciğer yetmezliğine ve komaya neden olarak ölümlere sebeb olmakta.

Şeker hastalığının belirtileri neler ve gizli şeker nedir?

Şeker hastalığı şu demek: Genellikle şeker hastalığı çok su içmek, geceleri çok fazla idrara çıkmak, halsizlik, bitkinlik gibi belirtilerle başlar ve hastalar doktorlara genellikle bu şikâyetlerle gelirler. Eğer kan şekeri 2 kez 8 saat açlık sonrasında 126 mg/dl üzerinde çıkarsa şeker hastalığı teşhisi konulur. Şimdi, son günlerde halk arasında şöyle bir şey var; benim şekerim var da bir de gizli şekerim varmış diye bir söylenti dolaşıyor.

Gizli şeker şu demek: Şeker hastalığı olmadığı tespit edilen insanlarda, şeker yükleme testi yapıyoruz. Şeker yükleme testinden (açlık, tokluk kan şekeri tayini ve insülin düzeyi bakılarak) sonra, o insanların şekere yatkın olduğunu düşünüyoruz yani bu insanda ileride şeker hastalığı olabilir diyoruz.. Biz bu kişilere senin şeker hastası olma ihtimalin yüksek, kendine dikkat et, kilo ver ve spora başla gibi tavsiyelerde bulunuyoruz. Anlatmaya çalıştığım şudur, şeker hastalığım var bir de benim gizli şekerim varmış gibi bir cümle yanlıştır. Gizli şekeri olabilmesi için, şeker hastası olmaması gerekir o insanın. Bu kan tahlili ile ölçülebilen bir şeydir. Bunu doktorlara gelip şeker yükleme testi yaparak öğrenebilirsiniz.

Şeker hastalığı genellikle hangi yaş aralığında ortaya çıkar?

Şeker hastalığı doğumdan ölünceye kadar her an her yaşta ve her dönemde ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Genellikle gençlerde ortaya çıkan şeker hastalığı Tip 1 dediğimiz mutlaka insülin kullanımı gerektiren şeker hastalığı olur. İleri yaşlarda yani 35-40 yaşlarında genellikle aşırı kilolularda ortaya çıkan, şeker hastalığında da ağızdan alınabilen haplarla idare edebilecek Tip 2 şeker hastalığı var demektir. Tip 2 şeker hastalığındaki sebep karşımıza iki türlü çıkabilir. Ya insan şişmandır, şişmanlığa bağlı olarak vücudunda insüline karşı direnç vardır. Dolayısıyla vücutta yeterli insülin olmasına rağmen hasta şeker hastası olur. Çünkü insüline olumlu cevap vermez. Biz de onun insülin direncini kıracak ilaçlar veririz ve rahatlatırız hastayı veya insülin üreten organ olan pankreas yeterli düzeyde insülin üretemez hale gelir. O zaman da biz yine Tip 2 şeker hastası deriz ve ağızdan alınan hapları veririz. O hapların etkisi, pankreastaki insülin üreten hücrelere etki ederek insülin salgılanmasını daha çok arttırmak. Ama bir süre sonra pankreasın insülin rezervi bittikten sonra o hastalar tekrar insülin kullanmaya ihtiyaç duyarlar.

Şeker hastalığından korunmanın yolları nelerdir?

Şeker hastalığından korunmanın yöntemleri; Beslenmemize dikkat etmemiz gerekiyor. Fazla kilo almamamız ve normal günlük aktivitelerimizi yapmamız gerekir. Stresten uzak durmalı, sigara, alkol gibi zararlı maddelerden mümkün mertebede uzak durmalı ve düzenli spor yapmalıyız. Bir de ailevi bir yatkınlığımız varsa daha çok dikkat etmemiz gerekir.

Toplumda diyabetle ilgili doğru bilinen birçok yanlış var. Toplumda bu algının bu kadar yaygın olmasının nedeni nedir?

Bunun nedeni, insanlar kulaktan duyma bilgilerle hareket ediyor. Komşusunun söylediği, arkadaşının söylediği bir doktorun söylediklerinden çok daha önemli ve doğru geliyor insanlara.BU zaten tüm ülkenin sorunu,BİLGİ SAHİBİ OLMADAN FİKİR SAHİBİ OLMAK .

Şeker hastalığı ile ilgili eğer akıllarına takılan bir soru varsa, gidip doktora sormaları gerekiyor.