Özel Hatem Hastanesi Psikoloğu Elif BEYDAĞI Stresin vücudumuza etkileri ve baş etme yöntemleri hakkında bilgiler verdi. 

Stres nedir?

Var oluşun tehdit edildiğinin algılanmasına verilen bedensel, zihinsel, davranışsal tepkilerimizdir (Bedeni ve zihni harekete geçiren enerji). Stres, çok duyduğumuz, herkesin hayatı boyunca karşılaştığı bir durumdur.

Strese verilen anlık tepkilerimiz nelerdir?

Bireylerin strese karşı ürettikleri tepkiler çok çeşitlidir. Bunun nedeni ise, bireylerin farklı yaşamlarının, farklı deneyimlerinin olması ve düşüncelerinin tepki verme şekillerinin farklı oluşundan kaynaklanmaktadır. Yani bir durum bizim için stresli de olabilir, stresli olmayabilir de; verdiğimiz tepkiler olayı nasıl algıladığımıza bağlıdır.

Farkında olduğumuz tepkiler

• Kalp atışlarının hızlanması 

• Ellerin ve ayakların soğuması 

• Kesik ve hızlı soluklar 

• Ellerin titremesi 

• İskelet kaslarının kasılması 

• Tüylerin diken diken olması 

• Tuvalete gitme ihtiyacı

Farkında olmadığımız tepkiler

• Beden kimyasının değişmesi/hızlanması 

• Göz bebeğinin genişlemesi 

• Kortizol, kortizon, tiroid  artışı 

• Cinsel hormonlarında azalma 

• Sindirim sisteminin yavaşlaması 

• İnsülin azalması, kan şekerinde artış 

• Oksijen tüketiminde artış 

• Kanın kalınlaşması 

• Beyin kimyasının değişmesi/hızlanması

Stres hastalıklara neden olur mu?

Stres bizim pek çok hastalığa olan bağışıklığımızı zayıflatır. Bu nedenle aslında fiziksel hastalıkların neredeyse tümü psikosomatiktir; zihnin bedeni etkilemesidir (Fiziksel hastalıklar duygusal strese bağlı olarak bağışıklık sisteminin zayıflaması ve hastalık yapıcı etmenlerden etkilenmeye açık hale gelmesi nedeniyle ortaya çıkar). Zihinsel durumlar başlatıcı ya da ara değişken olabilir. Zihin bedeni zayıflatır, patojenler bedeni daha kolay ele geçirir; zihin bedeni daha da zayıflatır, hastalık hızlanır (Psikojenik hastalıklar). 

Hayatımızı ve yaşadığımız stresi yönetebilir miyiz? Bunun için neler yapılabilir?

Stres yönetiminde hedef; tüm stresi ortadan kaldırmak değil, onu en üst düzeyde performans oluşturmak için bir motivasyon aracı olarak kullanmak. Stres yararlı olduğu sürece istenilir. Buna değindikten sonra; 

evet, stresimizi yönetebiliriz. 

Bunun için;

• Öfke, üzüntü, korku duygularımıza

 “kulak vermek”, 

• “İhtiyacımız”ı karşılamak üzere harekete geçmek,  

• Öfke, üzüntü, korku sonucunda kanın içine yollanan kortizol, kortizon, tiroid ve benzeri hormonlarımızın birikmemesine çalışmak,

• Sempatik (gaz) / parasempatik (fren) sistemlerimizin işleyişini dengelemek,   

• Spor aracılığıyla fren sistemimizi kısa sürede devreye sokmak,   

• Doğru nefes/meditasyon aracılığıyla fren sistemimizi daha sık çalıştırmak,   

• Doğru beslenmek,   

• İyi uyumak.