Gazintep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi bünyesinde açılan varis merkezinde, güncel yöntemler kullanılarak neştersiz, dikişsiz ve yarasız ameliyat yöntemleri ile varis tedavisi yapılıyor. Op. Dr. Erhan HAFIZ kalp damar cerrahisi bünyesinde açılan varis merkezi ile ilgili bilgiler verdi.

Varis

Dünya genelinde en çok görülen hastalıklardan biri varis ya da diğer bir tabirle damarlarda genişleme problemidir. Hastalık toplardamar genişlemesi ve kılcal damar genişlemesi şeklinde iki gruba ayrılmaktadır. Tüm damarlarda görülme riski olmasına karşın en sık bacaklarda görülür. Bunun nedeni ise vücudumuzun oluşturduğu ağırlık ve basınç direkt olarak bacaklarda bulunan damarlara yansıtması ile alakalıdır. Kılcal damar problemi kozmetik problem olarak görülürken toplar damar genişlemesi ile mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak ciddiye alınması gerekmektedir.

Sebepleri, belirtileri, şikayetleri nedeni ile tedavi şeklinde farklılık görülmektedir.

Toplardamar kirli kanı bacaklardan kalbe doğru geri taşımaktadır. Kan temizlenerek tekrar vücuda pompalanır. Tabii ki bu geri taşıma yer çekimininde etkisi ile hayli zor olmaktadır. Sürekli geri kaçma eğiliminde olan kanı engellemek için toplardamarlarda 5-10 cm aralıklarla kapakçıklar bulunmaktadır. Bu kapakçıklar kirli kanı geri kaçırmamak dışında akıma yardımcı olmaktadır. Bu kapakçıkların bozulması ile kirli kan damarlarda bekleyerek damarların genişlemesine neden olmaktadır.

Varis hastalığının en önemli nedeni uzun süre ayakta kalma ve sabit çalışma durumudur. Uzun süre ayakta kalan çalışanlar 30-45 dakika aralıklarla çalışma yerini terk ederek 2-3 dakika bile olsa yürüyerek toplardamarlarda oluşan basıncı dağıtması gerekir.

Diğer nedenler:

Genetik (Ailesel)  

İlerleyen Yaş 

Fazla Kilo, Obezite

Hamilelik: Hamilelik sonrası birkaç ayda kendiliğinden gçebilir  

Menopoz

Oral Kontraseptif kulanlar

Varis Belirtileri ve Şikayetkeri

Hastalar ihmalden dolayı Kalp damar cerrahi uzmanına muayeneye giden birçok hastada ilerlemiş kalın varisler görülmektedir. Estetik açıdan kötü görünüm yanı sıra ilerledikçe ağrı, kramp, kaşıntı, kanama, ciltte renk değişimine, bacaklarda yaralara (varis ülserleri) neden olmaktadır. Bu şekilde belirtiler ortaya çıktığında kendiliğinden geçmesini beklemek yerine mutlaka bir kalp damar cerrahisi uzmanına muayene olmak lazım.

Varis Tedavisi
Hamile kadınlarda görülen varisler çoğu zaman doğumdan 2-3 ay sonra kendiliğinden geçme olasılığı bulunmaktadır. Bunun dışında kalan toplardamar genişlemesi ya da kılcal damar çatlaması problemi olan herkes mutlaka tedavi olması gerekmektedir. Yani gebelik sürecinde oluşan varisler dışında kendi kendine geçme olasılığı yoktur. Tam aksine sürekli ilerlemekte ve şikayetlerin de artış görülmektedir.

Ameliyatsız Varis Tedavisi (Önerilir)
10-15 yıl öncesine kadar sadece açık ameliyat ile damarların çıkarılması uygulanıyordu. Gelişen teknoloji ile ameliyat gereksiz hale gelmiştir.

Lazer:  Kısa adı EVLA olan (Endövenoz Lazer Ablasyon) yöntemi ile yapılan tedavi damar içine lazer fiberi ile girilerek yapılmaktadır. Bunun için ultrason yardımı gerekmektedir. İğne ile delinen damar içine girilir ve damar boyunca lazer fiberi sokulmaktadır. Sonrasında verilen enerji ile problemli damarlar tahrip edilmektedir.

Exotheme Laser: Cilt üzerinden sadece 2mm’ye kadar olan kılcal damarlara uygulanan yöntemdir.

RF (Radyo Frekans): Yine aynı şekilde lazer gibi damar içi ve cilt üzerinden olmak üzere 2 farklı uygulanış şekli bulunmaktadır. Cilt üzerinden uygulanan genelde kılcal damarlar ile sınırlı kalmaktadır. İğne kadar ince ucu ile kılcal damarlara milimetrik dokunuşlar yaparak etki etmektedir. Damar içinden uygulanan yöntemde ise Ultrason cihazı ile yapılmaktadır.  Sorunlu damar tespit edilerek içerisinde çok ince bir tel sokulmaktadır. Sorunlu damarın boyunca ilerletilen tele enerji verilerek damarın tahrip olması sağlanır.

Embolizan (Yapıştırıcı): Lazer ve Radyo terapiden tek fark damar içine embolizan (yapıştırıcı) madde enjekte edilip damarın tıkanmasıdır.

Köpük (Skleroterapi): Bir diğer ameliyatsız varis tedavisi ile yine toplumda sıkça bilinen köpük uygulaması olup, aynı zamanda Sklerotarapi (ilaçla tedavi) olarak bilinmektedir. Yine damar içine uygulanan tedaviler arasında yer almaktadır. Çünkü genişlemiş varisli damarlara çok ince bir iğne yardımı ile sklerozan madde (ilaç) enjekte etmektedir. Köpük ve Skleroterapi olarak ayrılma nedeni ise sklerozan maddeyi kullanım şekli ile alakalıdır. Köpük uygulamasında ilaç + hava 3’lü musluk yardımı ile karıştırılarak köpürtülmekte ve bu şekilde sorunlu damarlara enjekte edilmektedir. Diğerinde ise ilacı saf haliyle damarlara enjekte etmektedir.

Varis Ameliyatı

Strippng: En çok uygulanan varis ameliyatlarından biri Strippng olup, Türkçe olarak isimlendirmek gerekirse damarı sıyırma anlamına gelmektedir. Genelde genel anestezi uygulanarak yapılır. Rejionel (bölgesel) anestezi de uygulanabilir. Çoğunlukla baldır bölgesinde yapılan kesi ile sorunlu damarın içine tel sokulmaktadır. Sokulan tel diz altı veya ayak bileğine kadar ilerletilmekte ve sonrasında yine yapılacak kesi ile telin ucu dışarı çıkarılmaktadır. Bu aşamadan sonra damar telin ucuna bağlanarak ilk sokulan noktadan tel geri çekilerek damar çıkarılır.

Pake Eksizyonu: Bir diğer ameliyat ise Pake Eksizyonu bir ya da birden fazla noktadan keserek küçük parçalar (pakeler) halinde çıkarmaktadır.

Varis Kremi ???
Cilde sürülen herhangi bir krem ile hastalığın ortadan kalkması mümkün değildir. Tek etkisi içerisinde yer alan uyuşturucu etkili madde ile yaşadığınız ağrı problemini hafifletebilir. Bunun dışında herhangi bir faydası yoktur.

Varis Çorabı
Varis çorapları hastalığı iyileştirme özelliği yoktur. Faydalarına gelince compress  (basınç) özelliği ile genişlemiş damarları basınç uygular. Böylece kan akışını daha kolay hale getirmekte ve kirli kanın beklemesini zorlaştırır. Bu yönü ile iyi bir ağrı kesici görevi görebilir. Aynı şekilde hastalığın ilerlemesine kısmen engel olabilir.